بُهره ها - ( اسماعیلیان هند )

 بُهره

طايفه‌اى از «اسماعيليه مستعلويه» هستند كه در يمن و غرب هندوستان زندگى مى‌كنند و پيروان آن مذهب، بيشتر هندى الاصلند.

بايد دانست كه مستنصر خليفۀ اسماعيلى مصر را دو پسر بود كه يكى را نزار و ديگرى را مستعلى مى‌گفتند.

نزار جوانى برومند بود و بولايتعهدى مستنصر برگزيده شد، در طرف ديگر برادر نزار مستعلى (487-495 ه‍) جاى داشت و با حمايت بدر الجمالى امير الجيوش به خلافت رسيد.

نزار به اسكندريه گريخت و بزودى دستگير شده و به قتل رسيد.

پس از آن «اسماعيليه» ايران به طرفدارى از نزار فرقه‌اى به نام «نزاريه» تشكيل دادند كه حسن صباح و جانشينان او و «آغا خانيه» از اين طايفه‌اند.

امّا «مستعلويان» كه عدد ايشان كمتر بود در يمن و هند به پيروى از مستعلى باقى ماندند و به «بهره» معروف مى‌باشند.

كلمۀ «بُهره» در زبان گجراتى به معنى بازرگان است.

بعضى گفته‌اند: بهره يا بوهرا اسماعيليانى هستند كه از بلاد عرب و مصر و يمن به هندوستان مهاجرت كردند و در سال 460 هجرى در آن كشور مسكن گزيدند.

گويند اولين پيشوا و امام ايشان عادة عبد اللّه يمنى بود و در همان سال به نشر دعوت خود در هند پرداخت. پس از وى محمد على نامى در 532 هجرى به هند آمد كه قبر او در كامباى مورد زيارت مردم بهره است.

تا سال 1297 ميلادى ايشان تحت حمايت مهاراجگان هندوى گجرات بودند و در آن سال حكام گجرات به اطاعت پادشاهان دهلى در آمدند و مردم «بهره»

مورد جفاى سلاطين مسلمان سنى گجرات قرار گرفتند (1392-1572 م) .

اما پيشواى اين فرقه تا 946 هجرى در يمن مى‌زيست، و بهره عشرية و زكات خود را به او مى‌پرداختند تا اين كه يوسف بن سليمان در 946 هجرى از يمن به هند مهاجرت كرد و در (سدهپور) جاى گرفت.

پس از درگذشت پيشواى ايشان، داوود بن عجب شاه پيشوا شد و در سال 1588 م مردم «بهرۀ» گجرات داوود بن قطب را به پيشوايى برگزيدند ولى «بهرۀ» يمن با او بيعت نكردند و مردى را به نام سليمان به امامت برداشتند كه خود را جانشين داوود بن عجب شاه مى‌دانست و اين فرقه «سليمانيه» نام دارند. سپس سليمان به گجرات آمد و در احمد احمدآباد درگذشت و قبر وى مورد زيارت پيروان آن طايفه است.

عدد «داووديه» از «سليمانيه» بيشتر است و شمار ايشان بر صد و چهل هزار نفر مى‌رسد و ملاّيان و پيشوايان ايشان از قرن هجدهم تاكنون در شهر سورات اقامت دارند.

امّا «داووديه» بر دو طايفه شدند، يكى «بهرۀ علييه» و ديگر بهرۀ «ناكوشيه» . فرقۀ اخير تحت تأثير عقايد هندويى، خوردن گوشت را از گناهان مى‌شمارند. امّا فرقه ديگر از بهره، «جعفريه» نام دارند كه از نسل «بهرۀ» داوودى هستند و ايشان در عهد مظفر شاهى كه از سال 1407 تا 1411 بر گجرات حكومت مى‌كرد به مذهب سنت و جماعت گرائيدند.

فرقۀ «جعفريه» منسوب به جعفر نام شيرازى هستند كه در قرن 15 ميلادى مى‌زيست. «بهره» كتابهاى دينى خود را مانند اسرار حفظ مى‌كنند و كتابهاى ايشان به دو زبان عربى و گجراتى است.

آمار «بهرۀ» مسلمان هند در 1901 ميلادى صد و چهل و شش هزار و دويست و پنجاه و پنج تن بودند كه يكصد و هجده هزار و سيصد و هفت از ايشان در بمبى سكنى داشتند. «بهره» به دو گروه بزرگ كه تاجر و شيعه مذهبند، و ديگرى كشاورز و سنى مذهب باشند، تقسيم مى‌شوند.

بعضى از بهره‌هاى سنى بندر گجرات، در بيرمانى (برمه) به تجارت مشغولند و گروه ثروتمندى را تشكيل مى‌دهند.

اكثريت «بهره» بدون شك از اصل هندو هستند كه اجداد ايشان بدين مذهب «اسماعيلى» گرائيدند.